Израел нареди нова евакуација во Рафа, јужна Газа, принудувајќи десетици илјади луѓе да се иселат додека се подготвува да ја прошири својата операција.

Израел најави дека се движи кон областите во северниот дел на Газа каде што Хамас, група која САД и Европската унија ја сметаат за терористичка, се прегрупирала.

Наредбата за евакуација доаѓа и покрај силното меѓународно противење и критики.

Американскиот претседател Џозеф Бајден изјави дека нема да му дава оружје на Израел за Рафа, а во петокот Соединетите Американски Држави(САД) објавија дека Израел во Газа можеби го прекршил меѓународното право за заштита на цивилите.

Обединетите нации(ОН) и другите агенции со недели предупредуваат дека израелскиот напад на Рафа, кој граничи со Египет, ќе им наштети на хуманитарните напори и ќе предизвика катастрофално зголемување на цивилните жртви.

Повеќе од 1,4 милиони Палестинци, или половина од населението на Газа, побараа засолниште во Рафа бегајќи од израелската офанзива.

Рафа се смета за последно прибежиште во Појасот Газа, а новите евакуации го принудуваат населението да се врати на север, кој беше уништен од претходните израелски напади. Хуманитарните агенции проценуваат дека 110.000 луѓе биле евакуирани пред саботната наредба.

Агенцијата на Обединетите нации за помош и работа за Газа соопшти дека околу 300.000 луѓе се погодени од наредбите за евакуација, но бројките би можеле да бидат поголеми бидејќи станува збор за густо населени области, пренесе „Асошиејтед Прес“.

Израелските војници окупираа и дел од граничниот премин Рафа меѓу Газа и Египет, принудувајќи го да се затвори, а тој беше главната влезна точка за гориво.

Хуманитарните организации предупредија дека горивото исто така наскоро ќе се потроши, што ќе ги принуди болниците да престанат со работа.

Борбите не престануваат и во северниот дел на Газа, каде што се чини дека Хамас уште еднаш се прегрупира.

Северна Газа беше првата цел на копнената офанзива, а Израел на крајот на минатата година објави дека во голема мера го уништил Хамас во таа област.

Војната во Појасот Газа почна откако милитантите од Хамас, група која САД и Европската унија ја сметаат за терористичка група, го нападнаа Израел на 7 октомври 2023 година, убивајќи околу 1.200 луѓе.

Во таа прилика милитантите киднапирале 252 лица, од кои 128 се заложници во Газа, а 36 се прогласени за мртви, според последните израелски податоци.

Гордана Сиљановска-Давкова до добивањето на Уверението за избор на претседател на државата од Државната изборна комисија, во изјава за МИА кажа дека до членовите на ДИК ги пренела заклучоците од набљудувачката мисија и Парламентарното Собрание на ОБСЕ.

„Уверението секогаш претходи на прогласувањето што ќе се случи утре во Собранието за изборот за претседател на државата. Формална круна или формално финале на изборите. Јас со должно внимание им се заблагодарив на членовите на Државната изборна комисија, им го кажав она што го чув и од набљудувачката мисија и на Парламентарното Собрание на ОБСЕ, дека се задоволни од нивната работа, дека имало инциденти, меѓутоа и во поглед на роковите и во поглед на постапувањето дека Државната изборна комисија ја спровела работата согласно законот“, изјави Сиљановска-Давкова.

Таа потенцираше дека досега не сме чуле формулацијата „фер и демократски“ е израз долгоочекуван да се чуе од ОБСЕ и ОДИХР.

Уверението на Сиљановска - Давкова ѝ го врачи претседателот на ДИК, Александар Даштевски откако претходно ДИК на седница објави конечност на изборните резултати и констатираше дека таа е избрана за претседател со мнозинство гласови од избирачите кои гласале. Сиљановска - Давкова освои 561.000 гласови, наспроти нејзиниот противкандидат Стево Пендаровски за кого гласале 251.899 избирачи.

ДИК треба да достави извештај за резултатите до Собранието за да биде закажана седница за инаугурација на новата претседателка која ќе се одржи утре напладне.

Универзитетската професорка Гордана Сиљановска - Давкова ќе биде шестиот претседател на Северна Македонија и прва жена која е избрана на оваа позиција.

Полскиот премиер Доналд Туск изјави дека зајакнувањето на полската граница е започнато, нагласувајќи дека неговата земја нема да штеди пари за тоа, како и дека самата Европска унија ќе мора да инвестира во безбедноста на својата источна граница.

„Нема сомнеж за се поагресивните намери на Белорусија кон Полска. Преземаме чекори за зајакнување на границата поради зголемениот притисок на режимот на Александар Лукашенко и зголемените закани од војната поради руската агресија во Украина“ рече Туск на 11 мај.

По разговорот со претставниците на граничната стража, армијата и полицијата, во градот Каракула на границата со Белорусија, полскиот премиер рече дека Европа ќе мора да инвестира во својата надворешна граница во Полска, бидејќи тоа е „инвестиција и во европската безбедност“.

„Како што рековме дека нема да штедиме на оружје и армиска опрема, нема да штедиме на обезбедување на границата, не само кога станува збор за инфраструктурата, туку и за опремата за секој војник“, рече Туск.

Полскиот премиер предупреди дека се засилува притисокот на илегалната миграција од Белорусија, која како дел од хибридната војна против Полска ја организира режимот на таа соседна земја.

„Се зголемуваат обидите за илегално преминување на границата, како што очекувавме“, рече Туск.

Туск вети дека неговата влада ќе подготви измени на законот со цел граничарите, војниците и полицајците да имаат чувство на правна сигурност.

Полскиот министер за одбрана Владислав Кошњак-Камиш претходно оваа недела рече дека земјата треба да има план за изградба на систем на „ровови и бункери“ на источната граница.

Белорусија, најблискиот сојузник на Русија, забележа влошување на односите со нејзините западни соседи и Украина во последниве години, особено откако Москва ја искористи белоруската територија како база за нејзината инвазија на Украина во февруари 2022 година.

Белорускиот лидер Лукашенко ја поддржа руската инвазија на Украина и им дозволи на руските вооружени сили да користат воена инфраструктура и воздушен простор за време на инвазијата.

Соединетите Американски Држави(САД) најавија нов пакет воена помош од 400 милиони долари за Украина, додека Киев се бори да го запре напредувањето на руските трупи во североисточниот регион Харков.

Ова е трета транша од помошта за Украина откако американскиот Конгрес одобри дополнително финансирање на крајот на април, што вклучува 61 милијарда долари помош за Украина, по неколку месеци застој.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски предупреди еден ден претходно дека неговата земја се соочува со тешка ситуација во источните региони, но рече дека пристигнува ново снабдување со американско оружје и дека руските напади може да се запрат.

По повеќе од две години инвазија, Москва зема замав на бојното поле, а Украина се соочува со недостиг од работна сила и резерви на артилериски гранати и противвоздушни ракети.

На 10 мај, руските сили започнаа копнен напад со оклопни возила на североисточниот регион Харков во Украина, напредувајќи еден километар во близина на пограничниот град Вовчанск.

Украина ги истера руските војници од поголемиот дел од регионот Харков во 2022 година, првата година од војната, но откако издржаа контраофанзива од Киев минатата година, руските сили се вратија во офанзива и полека напредуваат во регионот на Доњецк.

Стравувањата се зголемија во март во врска со намерите на Кремљ кон регионот Харков, кога рускиот претседател Владимир Путин повика на создавање тампон зона внатре во украинската територија, за која рече дека е потребна за заштита на Русија.

Оттогаш, Харков, кој е особено ранлив поради неговата близина до Русија, е цел на воздушни напади кои предизвикаа голема штета на енергетската инфраструктура во регионот.

За претседател на Република Северна Македонија е избрана Гордана Сиљановска-Давкова, со мнозинство гласови од избирачите кои гласале, односно 561.000 гласови, наспроти нејзиниот противкандидат Стево Пендаровски со 251.899 гласови.

Ова го констатираше претседателот на Државната изборна комисија (ДИК) Александар Даштевски на денешната седница на ДИК, објавувајќи ги конечните резултатите од гласањето за претседателските избори од 8 мај.

Потоа тој на Сиљановска-Давкова ѝ го врачи Уверението за претседателка.

Записникот за конечност на резултатите од гласањето беше усвоен едногласно на седницата.

За постапката за сумирање на резултатите за претседателските избори до ДИК немаше приговори. За парламентарните што исто се одржаа на 8 мај, доставени се девет приговори од коалицијата „Вреди“, осум од ВМРО-ДПМНЕ, пет од СДСМ и четири од „Левица“.

Даштевски посочи дека станува збор за групни приговори со опфатени повеќе избирачки места.

По објавувањето на конечноста на изборните резулатати за претседателските избори, ДИК треба да достави извештај до Собранието за да биде закажана седница за инаугурација на новата претседателка која според најавите ќе одржи утре напладне(12 мај).

Таа пред пратениците од стариот состав треба да даде свечена изјава по која започнува да тече нејзиниот мандат. Мандатот на актулениот претседател Пендаровски истекува утре.

Универзитетската професорка Гордана Сиљановска - Давкова ќе биде шестиот претседател на Северна Македонија и прва жена која е избрана на оваа позиција.

Времето денеска ќе биде променливо облачно и потопло со сончеви периоди. Попладне ќе има локален слаб дожд. Ќе дува слаб до умерен ветер од северен правец. Минималната температура ќе биде во интервал од 4 до 11, а максималната ќе достигне од 20 до 26 целзиусови степени, соопшти Управата за хидрометеролошки работи (УХМР).

Во Скопје ќе биде променливо облачно и потопло со сончеви периоди. Ќе дува слаб до умерен ветер од северен правец. Минималната температура ќе се спушти до 9, а максималната ќе достигне до 24 целзиусови степени.

Во следните денови времето ќе биде променливо облачно со сончеви периоди. Во попладневните часови ќе има локална појава на нестабилност со пороен дожд и грмежи, особено во вторник.

Досега до Државната изборна комисија (ДИК) пристигнале 17 приговори за парламентарните избори кои се однесуваат на постапката за сумирање на резултатите, а за претседателските ниту еден.

„Приговори за постапката за сумирање на резултатите за парламентарните избори има поднесено од коалицијата ВЛЕН – 9 и од коалицијата ’Твоја Македонија‘ – 8. Приговори за постапката за сумирање на резултатите за претседателските избори досега нема“, изјави за МИА портпаролката на ДИК, Радица Тодоровска-Алексовска.

Роковите за поднесување приговори за сумирањето резултати за претседателски е до 22:30 часот, а до 23:30 часот е за парламентарните избори.

Претходно, во 19 часот истекоа роковите за остварување на избирачкото право, но за тоа не се пристигнати приговори.

Во меѓувреме, ДИК за утре (11 мај) закажа седница за објавување на конечните резултати од претседателските избори.

Ако не се поднесат приговори за сумирањето резултати, што не се очекува да се случи, Државната изборна комисија ќе го достави извештајот од утрешната седница до Собранието.

Од кабинетот на претседателот на парламентот, Јован Митрески, најавија дека откако ќе го добијат извештајот, за в недела (12 мај) ќе се закаже собраниската седница за инаугурација на новата претседателка Гордана Сиљновска Давкова.

Сиљановска-Давкова во вториот круг од претседателските избори на 8 мај освои 561.000 гласа со што го победи противкандидатот и актуелен претседател Стево Пендаровски за кого гласаа 251.899 граѓани.

На парламентарните избори, пак, победи ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата „Твоја Македонија“ и освои 58 пратенички места во 120-члениот парламент, покажаа првичните резултати од ДИК.

СДСМ и Коалицијата за европска иднина освоија 18 мандати, а Европскиот фронт предводен од ДУИ 19.

Албанската опозиција обединета во коалицијата „Вреди“ (ВЛЕН), пак, доби 13 пратенички места, а по шест добија Левица и ЗНАМ.

Србија испрати 900 тони хуманитарна помош, во вредност од три милиони евра, за Газа.

Информацијата денеска (10 мај) ја објави српската влада наведувајќи дека дел од храната, водата, медицинската опрема и шаторите за сместување семејства ќе бидат испратени авионски во Египет во петокот и саботата.

„Остатокот од хуманитарната помош, пак, ќе биде транспортиран со брод во неколку наврати. Планот е, кога помошта ќе пристигне во Египет, таа да биде преземена од Црвената полумесечина на Египет и понатаму да се транспортира со камиони до Појасот Газа“, соопшти Владата на Србија.

Во соопштението додаваат дека поради сложеноста на транспортот и хуманитарната ситуација, не може да се процени кога помошта од Србија ќе стигне до ранливото население во Газа.

Исто така, српските власти наведоа и дека со уплата на средства во износ од десет илјади евра позитивно одговориле на повикот на специјализираната агенција на Обединетите нации за образование, наука и култура (УНЕСКО) да дадат финансиска поддршка на Програмата за итна помош за Газа.

Генералното собрание на Обединетите нации денеска (10 мај) ја поддржа палестинската кандидатура за полноправно членство во ОН.

Со резолуцијата таа е признаена како „квалификувана за членство“ и се препорачава Советот за безбедност на ОН повторно „поволно да го преиспита ова прашање“.

Гласањето во 193-членото Генерално собрание беше глобален тест за поддршката на палестинскиот обид за полноправно членство во ОН – такво нешто би значело и признавање на палестинската држава откако САД ставија вето во Советот за безбедност на ОН минатиот месец, пишува Асошиејтед прес (АП).

За усвојување на резолуцијата денеска (10 мај) имаше 143 гласа, девет членки беа „против“ – вклучувајќи ги САД и Израел, а воздржани беа 25 земји.

Резолуцијата не им дава на Палестинците полноправно членство во ОН, туку едноставно ги признава како квалификувани да се приклучат на организацијата.

Во неа се „утврдува дека Државата Палестина … треба да биде примена за членство“ и „препорачува Советот за безбедност позитивно да го разгледа прашањето“.

Палестинскиот притисок за полноправно членство во ОН доаѓа по седум месеци војна во Појасот Газа меѓу Израел и палестинските милитанти Хамас, кои САД, ЕУ и некои други земји го сметаат за терористичка организација, како и во период кога Израел ги проширува населбите на окупираниот Западен Брег, што ОН ги сметаат за незаконски.

„Сакаме мир, сакаме слобода“, рече палестинскиот амбасадор во ОН Ријад Мансур на седницата на Генералното собрание пред гласањето.

„Гласот ’за‘ е глас за постоењето на Палестина, а не против која било држава … Тоа е инвестиција во мирот. Гласањето ’за‘ е вистинската работа“, рече тој во говорот кој наиде на аплауз, пренесе АП.

Според основачката Повелба на ОН, членството е отворено за „мирољубивите држави“ кои ги прифаќаат обврските од тој документ и се способни и сакаат да ги исполнат истите.

„Се додека многумина од вас ’мразат Евреи‘, всушност не ви е грижа што Палестинците не се ’мирољубиви‘“, рече амбасадорот на Израел во ОН, Гилад Ердан, кој зборуваше по Мансур.

Тој го обвини Генералното собрание за „распарчување на Повелбата на ОН“ и исече копија од Повелбата додека беше на говорницата.

„Срам да ви е“, рече Ердан.

Амбасадорот на Израел во понеделникот рече дека ако мерката биде одобрена, тој очекува САД да го намалат финансирањето на Обединетите нации и нивните институции, во согласност со американскиот закон.

Барањето за полноправна членка на ОН прво треба да биде одобрено од 15-члениот Совет за безбедност, а потоа и од Генералното собрание. Гласањето во Советот за безбедност, пишува АП, најверојатно ќе се соочи со истата судбина – американско вето.

„Советот мора да одговори на волјата на меѓународната заедница“, рече амбасадорот на Обединетите Арапски Емирати во ОН, Мохамед Абушахаб, во говорот пред гласањето.

Резолуцијата која беше усвоена во Генералното собрание им дава на Палестинците некои дополнителни права и привилегии од септември 2024 година, како што е место меѓу членките на ОН во собраниската сала, но не и право на глас.

Палестинците во моментов се „држава набљудувач што не е членка“, што е де факто признавање на државноста доделена од Генералното собрание на ОН во 2012 година, пишува АП.

Палестинската мисија во ОН во Њујорк во писмо до земјите-членки на ОН во четвртокот рече дека усвојувањето на Резолуцијата за поддршка на полноправното членство во ОН ќе биде инвестиција во зачувување на долго бараното решение за две држави.

Се наведува дека тоа „ќе претставува јасна реафирмација на поддршката во овој многу критичен момент за правото на палестинскиот народ на самоопределување, вклучително и неговото право на независна држава“.

Со мисијата во ОН раководи палестинската власт, која има ограничена самоуправа на Западниот Брег.

Хамас ја собори палестинската власт во Газа во 2007 година и усвои своја повелба која повикува на уништување на Израел.

Оваа милитантна организација, изврши напад врз Израел на 7 октомври, по што следеше израелски напад врз Газа.

Обединетите нации долго време ја поддржуваат визијата за две држави кои опстојуваат една до друга во безбедни и признати граници.

Палестинците сакаат своја држава на Западниот Брег, Источен Ерусалим и Појасот Газа, сите територии што Израел ги освои во војната со соседните арапски држави во 1967 година.

Мисијата на САД во Обединетите нации, пак, претходно оваа недела соопшти дека „останува ставот дека патот до државност за палестинскиот народ е преку директни преговори“.

Според американскиот закон, Вашингтон не може да финансира ниту една организација на ОН која дава полноправно членство на која било група што нема „меѓународно признати атрибути“ на државност.

Во 2011 година, САД го прекинаа финансирањето на агенцијата за култура на ОН, УНЕСКО, откако Палестинците се приклучија како полноправна членка.

Во четвртокот, 25 американски републикански сенатори, презентираа предлог-закон за заострување на ваквите ограничувања и прекинување на финансирањето на секој ентитет што дава права и привилегии на Палестинците.

Меѓутоа, малку е веројатно дека законот ќе помине во Сенатот, кој е под контрола на демократите на претседателот Џо Бајден, наведува АП.

ЕУ очекува идната претседателка на Северна Македонија, Гордана Сиљановска-Давкова и новата влада да соработуваат и да го унапредат патот на државата кон членството во Унијата – да ги исполнат обврските што ги има земјава и да спроведат реформи.

Ова го порачуваат високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност и потпретседател на Европската комисија (ЕК) Жозеп Борел и еврокомесарот за проширување Оливер Вархеји, во заедничка изјава објавена по повод парламентарните и вториот круг од претседателските избори одржани на 8 мај во Северна Македонија.

Нивните очекувања се дека ќе се формира стабилна влада и ќе има соработка.

„ЕУ и честита на претседателката Силјановска-Давкова за изборот и со нетрпение очекува да работи со новиот претседател – првата жена шеф на државата. Ги охрабруваме релевантните политички актери да работат на формирање парламент и стабилна влада. Двете институции треба да работат заедно за да го унапредат патот на Северна Македонија кон ЕУ“, пишува во заедничката изјава.

Борел и Вархеји посочуваат дека тука спаѓа спроведувањето на клучни реформи во областа владеење на правото и во борбата против корупцијата.

Иако не ги споменуваат директно, испраќаат порака и за уставните измени.

„Северна Македонија направи одлучувачки чекори во процесот на пристапување во ЕУ и сега ќе биде важно да се имплементираат преостанатите обврски неопходни за отворање на првиот кластер во процесот на пристапување. ЕУ и Северна Македонија споделуваат силно партнерство. Земјата целосно се усогласи со заедничката надворешна и безбедносна политика на ЕУ и очекуваме нашата соработка да продолжи да се развива и понатаму“, велат Борел и Вархеји.

Северна Македонија ја одржа првата меѓувладина конференција со ЕУ, но за одржување на втората односно за отворање на кластерите во процесот на преговори, потребно е да се направат уставни измени со кои бугарската и други заедници ќе се внесат во Преамбулата од Уставот.

Двајцата високи функционери на Брисел во заедничката изјава се осврнуваат и на изборниот процес за што повикувајќи се на прелиминарните извештаи на ОБСЕ/ОДИХР нагласуваат дека изборите „поминаа во мирна и демократска атмосфера, биле конкуренти и се почитувале основните слободи иако процесот останува недоволно регулиран“.

Изборната администрација, додаваат, ефикасно ги организираше изборите.

„Иако законската изборна рамка ја постави основата за демократски избори, некои одредби не беа во согласност со меѓународните стандарди, во однос на еднаков пристап до медиумите, одговорност за државното финансирање и пристап до правна заштита. Неодамнешните измени на Изборниот законик беа направени доцна и не ги одразуваа препораките на ОДИХР“, пишува во заедничката изјава.

Борел и Вархеји порачуваат дека откако Меѓународната мисија за набљудување на изборите ќе ги издаде конечните препораки за Северна Македонија, ЕУ ќе очекува сите политички актери и институции да ги спроведат препораките бргу и „многу пред да се одржат следните избори“.

На изборите на 8 мај, Сиљановска-Давкова во вториот круг од претседателските избори го победи противкандидатот Стево Пендаровски. ВМРО-ДПМНЕ, кое ја поддржа нејзината кандидатура, пак, победи на парламентарните избори освојувајќи 58 пратенички места во 120-члениот парламент. Партискиот лидер Христијан Мицкоски денеска (10 мај) одржа средба со коалициските партнери од кои добил поддршка да ги започне разговорите за формирање влада. Деновиве се очекува тој да седне на преговарачка маса со претставниците на опозициските партии од албанскиот блок обединети во коалицијата „Вреди“.