Тајните сили за напад наречени „Бура гладијатор“, составени од осуденици кои излегоа од руски затвори за да се борат во Украина, биле вклучени во некои од најбруталните борби во војната и претрпеле големи загуби, откри руската истражна единица на Радио Слободна Европа, Система.
Система, разговараше со поранешни членови, роднини и други луѓе кои имаат познавања за оваа единица, формирајќи детална слика за нејзината историја, команданти и практики на регрутирање, како и нејзиното место меѓу другите јуришни единици под Министерството за одбрана.
„Гладијатор“ се смета за елитна единица на специјални сили и е групирана меѓу другите јуришни единици на војската, исто така составени од осуденици, под колективната ознака „Бура З“.
Покрај тоа, Система откри силни индикации дека „Гладијатор“ и другите воени јуришни единици базирани на осуденици се реорганизираат според законодавството потпишано од претседателот Владимир Путин во јуни 2023 година. „Гладијатор“ можеби е во процес на распуштање.
Леопарди и рисови
Во есента 2023 година, Русија истовремено започна офанзивни операции на неколку точки долж линијата на фронтот во Украина во обид да обезбеди нови позиции пред почетокот на зимата. Војничките сили за напад „Бура 3“, вклучително и „Гладијатор“, одиграа водечка улога во борбите.
„Најпрво трениравме со „Бура 3“. Тогаш командантите се појавија и избраа момци за подединицата „Гладијатор“. Сите доаѓавме од затвори“, изјави еден поранешен војник за Система.
Дмитриј Кнајев, руски војник кој беше заробен во Украина и интервјуиран во видео објавено на проукраинските канали на социјалните медиуми во декември 2023 година, раскажа слична приказна, велејќи дека служел седум години за убиство од небрежност кога бил регрутиран и испратен во „Бура 3“, од која потоа бил избран за единицата „Гладијатор“.
Извори блиски до „Гладијатор“ изјавија дека мажите биле избирани врз основа на нивната физичка состојба, нивниот брачен статус и нивното воено искуство или искуството во спроведување на законите. Почетната обука беше спроведена од инструктори од платеничката група Вагнер или одредот на специјалните сили Ахмат со седиште во Чеченија.
„Им се даваат „тешки цели“, рече роднина на борец „Гладијатор“.
Како и неколку други луѓе наведени во овој извештај, роднината зборуваше под услов да остане анонимен поради страв од последици.
„Гладијатор“ учествуваше во борбите околу селото Роботине, во јужниот регион Запорожје во Украина, каде што украинските сили се обидоа да ги пробијат руските линии и да туркаат кон брегот на Азовското Море во контраофанзива, што не беше далеку од нејзините цели минатата година.
„Главната работа ја извршија нашите соседи, колеги и другари од „Бура Гладијатор“, напиша Даниил Туленков, поранешен осуденик и борец во „Бура З“, во пост на 20 декември 2023 година.
„Тие се, исто така, „Бура З“ - тие се прикачени на нашиот полк, но работат како посебна единица... Гладијаторите се главната напаѓачка сила. Нашата единица беше малку пониска во статусот. Или сликовито објаснето, ние сме како леопард и рис“, вели Туленков.
„Бура 3“, продолжи тој, главно се занимаваше со транспорт и логистика, додека војниците на „Гладијатор“ беа „жестоки напаѓачи“.
Како резултат на тоа, „Гладијатор“ претрпе големи загуби, изјавија извори за Система.
Еден борец „Гладијатор“ рече дека единицата изгубила до 60 отсто од своите членови во тримесечните интензивни борби минатата есен - бројка која вклучува борци убиени или ранети, но не и оние кои се исчезнати во акција или земени како воени заробеници. Од почетокот на 2024 година, доказите сугерираат дека „Гладијатор“ е распуштена единица и неговите преживеани војници се распоредени во други единици.
„Возљубени гладијатори“
Во јуни 2023 година, генерал-мајор Иван Попов издаде аудио порака до своите војници со која го објави неговото разрешување како командант на 58-та армија. Обраќањето беше објавено на платформата Телеграм од Андреј Гуруљов, пратеник од владејачката партија Единствена Русија, кој служеше како заменик - командант на Јужниот воен округ на Русија од 2016 до 2019 година.
Истражувањето на документите од единицата „Гладијатор“ од страна на Система потврди дека е дел од 58-та армија.
„Добро вечер, мои сакани гладијатори, сите сме едно семејство“, рече генералот, кој го користи воениот знак Спартак.
Тој рече дека бил сменет од функцијата откако се пожалил на воената команда за „проблематични прашања“ за кои сметал дека треба да се решат.
Според американскиот Институт за проучување на војната, Попов му се пожалил на началникот на Генералштабот, генерал Валери Герасимов за потребата од ротирање на војниците на фронтот. Набргу потоа, тој беше испратен во Сирија, каде што Русија има големо воено присуство.
Попов беше заменет како командант на 58-та армија од генерал-полковник Денис Лајамин, кој беше еден од потписниците на документот за „Бура 3“ на Министерството за одбрана, чии фрагменти беа објавени од истражувачкиот медиум IStories во октомври 2023 година.
Система го доби целосниот документ, од февруари 2023 година, кој го опишува создавањето на групи за напад кои се состојат од осуденици.
Документот ги овластува командантите да пукаат во војници „со цел да се обезбеди дисциплина и ред“ доколку тие одбиваат да ги следат наредбите или ги напуштат своите позиции без овластување.
Во ноември 2023 година, весникот Вечерни Ставропол објави напис во кој се вели дека офицер што го опишал како командант на „Гладијаторите“, полковник Аслан Шурдумов, дошол во градот за да земе две кутии топли чорапи, исплетени од 88-годишната пензионерка Валентина Потиомкина и нејзината ќерка.
„Навистина сакав лично да и подадам рака на оваа баба. Разбирам дека во овие чорапи има загриженост, болка и емоции. Тие не само што ќе ги загреат нозете на нашите воини, туку што е уште поважно, нивните души“, изјави Шурдумов, цитиран од агенциите.
Сцената беше далеку од ноќта во ноември 2013 година, кога 23-годишен маж беше застрелан, а неговото тело изгоре во автомобил во случај што ја потресе областа Баксански во севернокавкаскиот регион Кабардино-Балкарија. Во ноември 2015 година, Шурдумов беше осуден за кривичното дело и осуден на 12 години затвор, која по жалбата беше намалена на 10 години.
Кон крајот на октомври 2023 година, војниците на „Гладијаторите“ се собраа да го прослават роденденот на началникот на штабот на единицата, мајор кој го користеше воениот знак за повик Корнет. Видеото од овој настан беше објавено на Телеграм. Система успеа да го идентификува Корнет како Владислав Оленски, поранешен адвокат и истражител во Федералната служба за безбедност (ФСБ), кој беше осуден.
Од Z до V
Во февруари 2023 година, Евгениј Пригожин - шефот на Вагнер, кој загина во сомнителна авионска несреќа во август, два месеци откако го водеше краткотрајниот бунт против военото раководство - објави дека Вагнер повеќе нема да регрутира борци од руските затвори. Регрутерите на Министерството за одбрана веќе работеа во затворите од есента 2022 година. До април 2023 година, министерството бараше да регрутираат најмалку 1400 затвореници во групите за напад Z, секојa од околу 100 мажи.
Платите и бенефициите за осудените војници беа полоши од оние на обичните војници со договор или мобилизираните војници, но им беше обезбедена претседателска амнестија по завршувањето на нивниот договор.
Сепак, на 24 јуни 2023 година, Путин потпиша Закон за регрутирање на осуденици на договор со Министерството за одбрана, а новиот систем заснован на законот стапи во сила во септември.
Според руската служба, затворениците регрутирани според новиот закон биле распоредени во единиците под нова ознака, „Бура V“. Според новиот закон, наместо претседателска амнестија, осудените војници добиваат условено предвремено ослободување и им се плаќа слично како платите на редовните војници со договор, односно околу 200 000 рубли (2240 долари) месечно.
Новите договори формално се на една година, но бидејќи осудените регрути се сметаат за „исти како војници со договор“, нивната служба може да биде продолжена до крајот на инвазијата, која Кремљ еуфемистички ја нарекува „специјална воена операција“.
Во јануари, Медиазона и Би-Би-Си објавија дека повеќе од 7 800 регрутирани руски осуденици биле убиени во борбите во Украина од почетокот на целосната инвазија во февруари 2022 година.
